ဟိုတယ္၊ မိုတယ္၊ အင္း၊ တည္းခိုခန္းေတြမွာ အလုပ္လုပ္ၾကရသူေတြအဖို႔ ဧည့္သည္ေရာက္ရင္ ေရာက္တဲ့ အေလ်ာက္ အလုပ္မ်ားတတ္ပါတယ္။ ဟိုတယ္၊ မိုတယ္၊ အင္းတို႔မွာ လုပ္ကိုင္ၾကတဲ့ လုပ္သားေတြဟာ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အရည္အခ်င္းေတြ ရွိရပါမယ္။ ဟိုတယ္လုပ္ငန္းအတြက္ လိုအပ္တဲ့ သင္တန္းေတြ တက္ရပါမယ္။
ဟိုတယ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရင္း ေတြ႔ႀကံဳရနိုင္တဲ့ ဓာတုပစၥည္း၊ လွ်ပ္စစ္၊ စက္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ လုပ္ငန္းခြင္အႏၲရာယ္မရွိေရး ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား၊ ဝန္ထမ္းပိုင္း လိုအပ္ခ်က္မ်ား ျဖည့္ဆည္းေပးမႈ၊ ဓာတုေဗဒပစၥည္းမ်ား အႏၲရာယ္ကင္းစြာ သံုးစြဲနိုင္ေရး စသျဖင့္ အေဆာက္အဦအတြင္း သိသင့္တဲ့ ဓာတုပစၥည္း၊ လွ်ပ္စစ္နွင့္ ယႏၲရား၊ အဝတ္ေလွ်ာ္စက္၊ အေရးေပၚစက္၊ အေရးေပၚေလွကား၊ မီးသတ္သင္တန္း စသျဖင့္ သိရွိလိုက္နာသင့္တဲ့ အခ်က္အလက္မ်ားတက္သိကၽြမ္းက်င္ဖို႔ သင္ယူ ေလ့က်င့္ေစရမွာ ျဖစ္တယ္။
သီးျခားလိုအပ္ခ်က္မ်ားအေနနဲ႔ ထိေရာက္တဲ့ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ရရွိေစဖို႔ အႏၲရာယ္ကင္းရွင္းေရး သည္သာပဓာန ရည္ရြယ္ခ်က္ေျမာက္ ေဆာင္ရြက္နိုင္ရမွာ ျဖစ္တယ္။ မေတာ္တဆ ဓာတ္လိုက္ျခင္း၊ အျမင့္မွ ေခ်ာ္က်ျခင္း၊ မျဖစ္သင့္ပဲ လုပ္သားမ်ားရဲ႕ ေန႔စဥ္က်န္းမာေရး ဂရုစိုက္ဖို႔ လိုတယ္။
ဟိုတယ္ဝန္ထမ္းေတြမွာ အမ်ားထက္ က်န္းမာေရး ၿပီးျပည့္စံုဖို႔ လိုတယ္။ ကူးစက္ေရာဂါ ကူးစက္မႈမရွိရပါ။ အသည္းေရာင္ဘီ ကာကြယ္ေဆးထိုးေပးဖို႔ လိုတယ္။ အသည္းေရာင္ဘီ၊ စီနွင့္ အိပ္ခ်အိုင္ဗီေရာဂါ ကင္းစင္ရပါမယ္။ အလုပ္ကို ဂရုစိုက္ လုပ္ၿပီး၊ လုပ္သားေတြထဲမွ အေကာင္းဆံုး ေပးဆပ္မႈကို ပိုင္ရွင္ေတြက ေမွ်ာ္လင့္ၾကပါတယ္။
ေဒသတြင္း တုပ္ေကြး၊ ဇီကာဗိုင္းရပ္တို႔ ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ဝန္ထမ္းေတြ ကူးစက္ခံရမႈ မရွိေစေရး၊ က်န္းမာေရးပညာ ေပးသင့္ပါတယ္။ ေန႔စဥ္နာရီဝက္မွ တစ္နာရီ အားကစားခ်ိန္ သတ္မွတ္ၿပီး လမ္းေလွ်ာက္၊ အေျပး၊ စက္ဘီးစီး၊ ေရကူးျပဳလုပ္ေပးသင့္တယ္။ အဝလြန္ျခင္း၊ ဆီးခ်ိဳ၊ ေသြးတိုးေရာဂါ ကင္းၿပီး သြက္လက္ျဖက္လက္လာမယ္။
ဟိုတယ္ဝန္ထမ္းမ်ား အရက္၊ မူးယစ္ေဆးဝါး ကင္းစင္ရမယ္။ ေဆးလိပ္၊ ကြမ္း ျဖတ္ရမယ္။ အမ်ားနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့လုပ္ငန္း ျဖစ္တဲ့အတြက္ တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရးမွအစ ဟိုတယ္သန္႔ရွင္းေရးအဆံုး ေန႔စဥ္ၾကီးၾကပ္ေနရမယ္။ ပတ္ဝန္းက်င္သန္႔ရွင္းေရး အစဥ္ဂရုစိုက္ဖို႔ လိုတယ္။ ေန႔စဥ္ေဟာ္တယ္ခန္းမ်ား သန္႔ရွင္းေရး၊ ဧည့္သည္မ်ား တည္းခိုျပီးပါက ခ်က္ခ်င္းလဲလွယ္ေပးရမယ့္ အိပ္ရာခင္း၊ ေစာင္၊ ေခါင္းအံုးစြပ္၊ မ်က္ႏွာသုတ္ပဝါ၊ ဆပ္ျပာ၊ မုတ္ဆိတ္ေမြးဓား၊ အိမ္သာသံုုးစကၠဴ၊ အမိႈက္ပံုး၊ ေရခဲေသတၱာ၊ အိပ္ရာ၊ ကုတင္ကအစ အသစ္နီးပါး သန္႔ရွင္းထားရမယ္။ အနံ႔အသက္မေကာင္းပါက အနံ႔အသက္ေကာင္းေဆးမ်ား ပက္ျဖန္းေပးဖို႔ လိုအပ္တယ္။
စားေသာက္ခန္းေတြမွာ ေရာဂါႀကိဳတင္ကာကြယ္ဖို႔ ေဆာင္ရြက္ခ်က္(၅)မ်ိဳး ရွိပါတယ္။
(၁) ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရး၊ အစာမစားမီ လက္မ်ား စင္ၾကယ္ေအာင္ ေဆးေၾကာေရးနဲ႔ လက္မွတစ္ဆင့္ ကူးစက္နိုင္မႈတို႔အေပၚ လြမ္းျခံဳ ျဖတ္ေတာက္နိုင္ရမယ္။
(၂) အစားအေသာက္ထည့္မယ့္ အသံုးေဆာင္ပစၥည္း၊ ေရခဲေသတၱာ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ ပိုးကင္းစင္ဖို႔ လိုတယ္။
(၃) အစားအေသာက္ လွီးျဖတ္စားေသာက္နိုင္မယ့္ ဓား၊ ခက္ရင္း၊ ဇြန္း စတဲ့ပစၥည္းေတြ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ရမယ္။
(၄) အစားအေသာက္ ခ်က္ျပဳတ္ကိုင္တြယ္မယ့္ ဝန္ထမ္းမ်ား သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေရး အဓိကညႊန္ၾကားထားရမယ္။
(၅) မခ်က္ျပဳတ္မီနဲ႔ ခ်က္ျပဳတ္ၿပီး ထားရွိမယ့္ ေနရာ ေရခဲေသတၱာ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေရး၊ သီးျခားထားေရး အပါအဝင္ ဝန္ထမ္းမ်ား က်န္းမာေရးပညာေပးျခင္း လက္ေတြ႕ေဆာင္ရြက္ျခင္းတို႔အေပၚ မွတ္တမ္းထားရွိျခင္း၊ လိုအပ္တဲ့ အေဆာင္း၊ လက္အိတ္၊ အကာအရံမ်ား၊ တပ္ဆင္ဖို႔ ပညာေပးျခင္း အေရးႀကီးလွပါတယ္။
ထိေရာက္တဲ့ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈမွာ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြက တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရး အစားအစာထည့္ထားမယ့္ ပစၥည္း၊ အသံုးအေဆာင္မ်ားသန္႔ရွင္းေရး၊ လွီးျဖတ္စားေသာက္မယ့္ ဇြန္း၊ ခက္ရင္း၊ ဓားမ်ား သန္႔ရွင္းေရး၊ ဆုိင္ဝန္ထမ္းအားလံုး သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေရး၊ သိုေလွာင္ထားရွိမယ့္ေနရာ၊ ေရခဲေသတၱာမ်ား သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေရး တို႔ရွိၾကေပရာ လူတိုင္းလိုက္နာ အေလးထားဖို႔ လိုအပ္လွပါတယ္။
အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါးကြပ္ကဲေရး (FDA) အေနနဲ႔ (၂၀၀၉) ခုနွစ္က အစားအစာ ဥပေဒ ထုတ္ျပန္ခဲ့ရာ အစာကိုင္တြယ္မယ့္ လက္မ်ား၊ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေရး အတြက္ အနီးစပ္ဆံုး စကၠန္႔(၂၀) ၾကာ ေရ၊ ဆပ္ျပာ သံုးၿပီး လက္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေဆးေၾကာဖို႔ ပါဝင္ပါတယ္။ ဆိုလိုတာက အိမ္သာသြားၿပီးတိုင္း အစာမစားမီ၊ အစားအစာကိုင္တြယ္မခ်က္ျပဳတ္မီ လက္မ်ားစင္ၾကယ္ေအာင္ ေဆးေၾကာသြားရင္ အစားအစာကိုင္တြယ္သူမ်ားအေနနဲ႔ လုပ္ေနက်အလုပ္ (second nature) ျဖစ္သြားသင့္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ထိေရာက္တဲ့ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ (၅) မ်ိဳးကို လူတိုင္း လိုက္နာက်င့္သံုးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ လံုုျခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့ အစားအစာ ထုတ္လုပ္ဖို႔ ပါးစပ္ကတစ္ဆင့္ ဝမ္းဗိုက္ထဲ ေရွာေရွာရွဴရွဴဝင္သြားမယ့္ အဆင့္တိုင္းမွာ စနစ္တက် ရွိေစေရး လိုအပ္ပါတယ္။ သီးျခားခက္ခဲပင္ပန္းစြာ ေဆာင္ရြက္လုပ္ေဆာင္ဖို႔ မလုိတဲ့အတြက္ အားလံုးလိုက္နာေရး (သို႔) ထိေရာက္တဲ့က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈငါးမ်ိဳးကို လိုက္နာေဆာင္ရြက္ၾကရင္ လံုျခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့ အစားအစာရဲ႕ ဂုဏ္သတင္းေၾကာင့္ တစ္ဦးမွတစ္ဦး သတင္းပ်ံ႕နွံ႔ၿပီး ေၾကာ္ျငာစရာမလိုပဲ ကိုယ့္ရဲ႕ဟိုတယ္လုပ္ငန္း တိုးတက္လာပါမယ္။ ဟိုတယ္လုပ္သားမ်ား အားလံုးက်န္းမာေရးအတြက္ အနည္းဆံုး(၆)လ (၁) ၾကိမ္ ေဆးစစ္ေပးဖို႔ လိုအပ္ၿပီး ဝန္ေဆာင္မႈ ေကာင္းေကာင္းေပးဖို႔ လိုပါတယ္။
Author – Dr. လြင္သန္႔
