ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ Telehealth
ဆက္သြယ္ေရးက႑အေပၚ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြလုပ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာမိုဘိုင္းဖုန္းအသံုးျပဳမႈဟာလြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္းသိသိသာသာပဲတိုးတက္လာခဲ့ပါတယ္။ ျပည္ပမိုဘိုင္းေအာ္ပေရတာမ်ားကို လုပ္ကိုင္ခြင့္ ေပးမႈနဲ႔အတူ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕မိုဘိုင္းအင္တာနက္အသံုးျပဳမႈဟာလည္း တဟုန္ထိုးျမင့္တက္လာခဲ့ပါတယ္။ ေက်းလက္ၿမိဳ႕ျပမက်န္ျမန္မာႏိုင္ငံအႏွံ႔အျပားမွာရွိတဲ့ လူငယ္လူႀကီးအမ်ားစုဟာ စမတ္ဖုန္းယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ယဥ္ပါး လာၾကၿပီး Facebookကဲ့သို႔ လူမႈကြန္ယက္ေတြကိုလည္း ပိုမိုအသံုးျပဳတတ္လာၾကပါတယ္။
ဒီအခ်က္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာTelehealth စနစ္ရွင္သန္ဖို႔ရာအတြက္ ေရခံေျမခံေကာင္းလည္းျဖစ္လာပါတယ္။ Telehealth စနစ္ဟာ ျမန္မာျပည္သူေတြအတြက္အနည္းငယ္စိမ္းေနႏိုင္ပါေသးတယ္။ Telehealth ဆိုတာက အေဝးတစ္ ေနရာမွာရွိတဲ့လူနာေတြကိုသတင္းအခ်က္အလက္နဲ႔ ဆက္သြယ္ေရးနည္းပညာေတြ အသံုးျပဳၿပီး ေရာဂါရွာေဖြ ေပးျခင္း၊ ကုသေပးျခင္း၊ အႀကံျပဳေဆြးေႏြးျခင္း၊ ပညာေပးျခင္းစတဲ့ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေတြကိုေပးတဲ့ ပံုစံတစ္မ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစနစ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာမွာ အဓိကပံုစံ (၄) မ်ဳိးရွိၿပီး အဲဒီထဲကမွ mHealth လို႔ေခၚတဲ့ မိုဘိုင္းဖုန္းကို အသံုးျပဳၿပီး က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေပးတဲ့ Mobile Health က ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အသင့္ေတာ္ဆံုးစနစ္ ျဖစ္ပါတယ္။
MHealth စနစ္
မိုဘိုင္းဖုန္းကိုအသံုးျပဳၿပီးက်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေပးတဲ့ mHealthစနစ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ရာမွာ တိုက္ရိုက္ ဖုန္းေခၚဆိုၿပီးဆရာဝန္နဲ႔ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးျခင္း၊ စာတို (SMS) ပို႔ၿပီးဆက္သြယ္ေဆြးေႏြးျခင္းစတဲ့ နည္းလမ္း ေတြကိုအသံုးျပဳႏိုင္ေပမယ့္ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့လက္ရွိတြင္က်ယ္လ်က္ရွိတဲ့ လူမႈကြန္ယက္ေပၚကတဆင့္ မက္ေဆ့ခ်္ ေပးပို႔ေဆြးေႏြးျခင္းနည္းလမ္းဟာ ကုန္က်စရိတ္သက္သာၿပီးပိုမိုထိေရာက္မႈရွိႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျပည္သူမ်ားအေနနဲ႔ သာမန္ေနထိုင္မေကာင္းျဖစ္တာကစၿပီး က်န္းမာေရးနဲ႔ကိုက္ညီတဲ့ ေရရွည္ေနထိုင္ စားေသာက္ရမယ့္ပံုစံေတြအထိပါ mHealth စနစ္ကိုအသံုးျပဳၿပီးေမးျမန္းေျပာဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မက္ေဆ့ခ်္ ကို အသံုးျပဳၿပီးေမးျမန္းရတာျဖစ္တဲ့အတြက္ အရွက္အေၾကာက္ႀကီးတဲ့ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြအဖို႔ ျပင္ပမွာ ဆရာဝန္နဲ႔တိုက္ရိုက္မေမးျမန္းရဲတဲ့မ်ဳိးဆက္ပြားက်န္းမာေရးကိစၥမ်ားကိုလည္း mHealthစနစ္မွာမိမိတို႔ရဲ႕ ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္မ်ားကိုေဖာ္ျပစရာမလိုဘဲ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေမးျမန္းလာႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်န္းမာေရးအသိ၊ က်န္းမာေရးဗဟုသုတေတြ တိုးပြားလာႏိုင္ၿပီး mHealth စနစ္ဟာ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ လူမႈစီးပြားဘဝကိုလည္း တဖက္တလမ္းက တိုးတက္လာေစမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေခတ္မီက်န္းမာေရးသံုးကိရိယာမ်ားႏွင့္ Telehealth
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြထဲမွာ ဆက္သြယ္ေရးက႑အျပင္ တျခားေသာက႑မ်ားစြာလည္း ပါဝင္ပါ တယ္။ ထို႔အတူ စီးပြားေရးဆိုင္ရာေျဖေလ်ာ့မႈေတြကိုလည္း ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြကို ပိုမိုဖိတ္ ေခၚခဲ့ကာလုပ္ကိုင္ခြင့္ေတြ ေပးအပ္ခဲ့ပါတယ္။ က်န္းမာေရးက႑မွာလည္း ႏိုင္ငံတကာက က်န္းမာေရးေစာင့္ ေရွာက္မႈေပးတဲ့အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ က်န္းမာေရးသံုးပစၥည္း ကိရိယာထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်တဲ့ လုပ္ငန္းေတြ ပိုမို ဝင္ေရာက္လုပ္ကိုင္လာၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ က်န္းမာေရးသံုးကိရိယာမ်ားနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေနာက္က်က်န္မေနဘဲ ေခတ္မီက်န္းမာေရးကိရိယာမ်ားကို ပိုမိုသံုးစြဲႏိုင္လာပါတယ္။ ဒီလိုက်န္းမာေရးသံုး ကိရိယာေတြေခတ္မီတိုးတက္လာတာနဲ႔အမွ် ျပည္သူေတြအေနနဲ႔လည္း ယင္းကိရိယာေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဗဟုသုတေတြ တိုးပြားသိရွိလာဖို႔ လိုအပ္လာပါတယ္။
ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ Telehealth စနစ္ကို အသံုးျပဳၿပီး က်န္းမာေရးသံုးကိရိယာေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္းအခ်က္ေတြကိုဆရာဝန္နဲ႔ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာအေနနဲ႔ သာမန္ျပည္သူတစ္ေယာက္ အဖို႔ အိမ္သံုး ECG စက္တစ္ခုက ထြက္လာတဲ့အေျဖကို ဖတ္ရႈရာမွာ အခက္အခဲရွိႏိုင္ပါတယ္။ ပံုမွန္အရေတာ့ ဒါဟာ နီးစပ္ရာ ေဆးေပးခန္းမွာသြားေရာက္ ျပသေမးျမန္းရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Telehealth စနစ္ကို အသံုးျပဳၿပီး အခ်ိန္ကုန္သက္သာစြာနဲ႔ရလဒ္အေျဖကိုေမးျမန္းလာႏိုင္ပါတယ္။ အလားတူပဲ အိမ္သံုး Ultrasound စက္ေတြ၊ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိတိုင္းတာတဲ့ကိရိယာေတြ၊ ေသြးေပါင္ခ်ိန္တိုင္းတာတဲ့ ကိရိယာေတြနဲ႔ တျခားေခတ္မီ ကိရိယာေတြရဲ႕အသံုးျပဳပံု၊ ရလဒ္ဖတ္ရႈပံုစတာေတြကို Telehealth ကတဆင့္ အလြယ္တကူေမးျမန္းလာႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
က်န္းမာေရးသံုးကိရိယာေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဒီလိုလြယ္လင့္တကူသိရွိႏိုင္ဖို႔အတြက္ လုပ္ေဆာင္ရာမွာ က်န္းမာေရးသံုး ကိရိယာထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်တဲ့လုပ္ငန္းေတြအေနနဲ႔ Telehealth စနစ္ဝန္ေဆာင္မႈေပးတဲ့ လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈရွိဖုိ႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါမွလည္း ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ က်န္းမာေရးသံုး ကိရိယာေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့အေၾကာင္းအခ်က္ေတြကို ေမးျမန္းရာမွာ ဆရာဝန္ေတြဘက္က မွန္မွန္ကန္ကန္ တိ တိက်က်ေျဖၾကားေပးႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့အတြက္ ျပည္သူေတြရဲ႕က်န္းမာေရး အသိပညာကို တစ္ဖက္တစ္လမ္းက ျမွင့္တင္ေပးႏိုင္မွာျဖစ္သလို မိမိတို႔ရဲ႕လုပ္ငန္းပံုရိပ္ကိုလည္း ျမင့္တက္ေစ ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ Telehealth ၏ အနာဂတ္အလားအလာ
အထက္မွာေဖာ္ျပခဲ့တဲ့အတိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ Telehealth စနစ္ကို စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာမွာ အသင့္ေတာ္ဆံုးျဖစ္တဲ့ mHealth စနစ္ကပဲ စတင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အနာဂတ္မွာေတာ့ ပိုမိုထိေရာက္တြင္က်ယ္ႏိုင္တဲ့ Telemedicine စနစ္ကို ကူးေျပာင္းေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။ အဲဒီလို ေဖာ္ေဆာင္ ရာမွာTelemedicine သံုး နည္းပညာျမင့္ ကိရိယာေတြျဖစ္တဲ့ Telemedicine Cart ၊ Telemedicine Kiosk စတာေတြကိုလိုအပ္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာလည္း က်န္းမာေရးသံုးကိရိယာထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်တဲ့ လုပ္ငန္းေတြရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ ပိုမိုအေရးပါလာမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အဘက္ဘက္မွာ ေနာက္က်က်န္ေနခဲ့တဲ့ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးႏွင့္ အတူက႑ေပါင္းစံုကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္လ်က္ရွိၿပီး က်န္းမာေရးက႑ဟာလည္း တစ္ခု အပါအဝင္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ကမ႓ာ့ကုလသမဂၢက ခ်မွတ္ထားတဲ့ ေရရွည္တည္တံ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ပန္းတိုင္မ်ား(Sustainable Development Goals (SDGs))ရဲ႕ ပန္းတိုင္ အမွတ္(၃) ျဖစ္တဲ့ “သက္ရြယ္မေရြး လူတိုင္းေစ့က်န္းမာေရးႏွင့္သာယာဝေျပာေရး”ကို ျပည့္မီေစဖို႔လည္း ႀကိဳးပမ္းေဆာင္လ်က္ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လည္း Universal Health Coverage လို႔ေခၚတဲ့ “လူတိုင္းလက္လွမ္းမီေသာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈစနစ္” ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ စိန္ေခၚမႈမ်ားစြာရွိေနပါေသးတယ္။
ဒီအခက္အခဲေတြကိုေျဖရွင္းေက်ာ္လႊားႏိုင္ဖို႔အတြက္ အဓိကလိုအပ္ခ်က္ေတြျဖစ္တဲ့ က်န္းမာေရးလုပ္ သားအင္အား၊ ေငြေၾကးကုန္က်မႈ စတာေတြကို Telehealth စနစ္ကို အသံုးျပဳၿပီး အထိုက္အေလ်ာက္ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Telehealth စနစ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာမွာ လြယ္ကူျမန္ဆန္ေစေရး အတြက္ သက္ဆိုင္ရာက႑အလိုက္လုပ္ငန္းမ်ား (အထူးသျဖင့္ က်န္းမာေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္လုပ္ငန္းမ်ား) ရဲ႕ပူးေပါင္းပါဝင္မႈဟာ လြန္စြာလိုအပ္လ်က္ရွိေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
